Emlak satışları bir önceki yıla göre ortalama Kanada genelinde %10, Toronto’da %13 artış göstermiştir. Buna paralel olarak ev satış fiyatlarında Kanada genelinde %15, Toronto’da %18 artış gerçekleşmiştir.
Toronto’da bu yıl Ağustos ayında, geçtiğimiz yıla göre %24 daha fazla miktarda konut satışı gerçekleşti. Konut türlerine göre baktığımızda, müstakil villa evler (detached) %22, ikiz villa evler (semi-detached) %9, bitişik ni- zam dubleks evler (town-house) %23, apartman daireleri (condo) %32 oranında daha fazla miktarda satıldı.
Toronto emlak pazarında, özellikle müstakil villa evlere olan talep, arzdan fazla olduğundan, bu konut türündeki satış fiyatları ortalamanın üzerindedir.
Apartman daireleri diğer konut türlerine göre daha uygun fiyatlı olduğundan, bu evlere olan talep artmakta ve yeni apartman inşaatlarının %34’ü Toronto ve çevresinde gerçekleşmektedir.
Emlak pazarındaki artış trendini sağlayan etkenler, Greater Toronto Area (Büyük Toronto Bölgesi) nüfusunda ve hane sayısındaki artışa bağlı olarak ev satın alma talebininin yükselmesi, güçlü ekonomi ve elverişli ekonomik ortam, istihdam/iş gücü artışı, ortalama kazancın yükselmesi, düşük kredi faizleri ve yabancı yatırımcıların talebi olarak sıralanabilir.
YABANCI YATIRIMCILAR İÇİN EMLAK PAZARI, MORTGAGE KREDİSİ VE VERGİ
Kanada dışında yaşayan, yabancı uyruklu kişilerin Kanada’dan emlak satın almalarında yasal bir engel veya kısıtlama bulunmamaktadır. Kanada’dan emlak satın almak için göçmen olmak veya Kanada vatandaşlığı gerekli değildir. Ancak, Kanada’da emlak almanın, alıcıya Kanada göçmenliği ya da vatandaşlığı haklarını kazandırmadığını da özellikle belirtmek isterim.
Kanada’daki finans ve kredi kurumları, yabancı yatırımcılara emlak alımında mortgage kredisi sağlamaktadır. Emlak alan şahsın, Kanada’da bir kredi geçmişi bulunmuyorsa, bankalar, emlak fiyatının %35’ini peşinat (down payment) olarak talep ederler. Buna ek olarak alıcı, bankaya gelirini, kredibilitesini ve finansal durumunu gösterir dokümanlar sunar.
Kanada’dan emlak alan yatırımcılar, Kanada vatandaşları gibi alım-satım vergisi ödemekle yükümlüdürler. Ancak, bu, alıcının herhangi bir ülkede satın aldığı ilk ev ise ve aile bu evde yaşayacaksa, alıcı, Kanada hükümetinin verdiği teşvikten yararlanarak alım-satım vergisinin bir kısmını geri almaya hak kazanır.
Ev veya herhangi bir mülk satın alan kişiler, emlak danışmanına herhangi bir komisyon ödemezler. Emlak komisyonu, emlak danışmanına mülk sahibi tarafından ödenir.
Eğer emlak, yatırım için alınmış ve satın alınan mülk kiraya verilmişse, bu gelirden gelir vergisi söz konusu olacaktır. Ayrıca alınan mülk satıldığında oluşacak kârdan verilecek vergi gündeme gelir. Eğer satılan konut ailenin sürekli yaşadığı konut ise, satıştan oluşan kâr vergiden muaftır. Ancak söz konusu mülk bir yatırım ise, alım ve satım fiyatı arasındaki farkın sadece %50’si vergiye tabidir. Bu tutar üzerinden belli bir oranda vergi alınır.
Kanada’da ev satın almanın Kanada’ya yerleşmeye veya eğitim ya da iş için yaşamaya karar veren birçok kişinin ilk tercihi ve hedefi olması oldukça mantıklı bir yaklaşımdır. Özellikle büyük şehirlerdeki kira ücretleri düşünüldüğünde, “kira öder gibi” mortgage ödeme avantajı ve artan talepten dolayı evlerin zaman içinde değer kazanması nedeniyle, ev satın almak kârlı bir yatırım aracı haline dönüşmektedir.
Meral Altınada